Onderzoek: saneren stikstofuitstoters ontwrichtend voor economie

DEN HAAG (ANP) – Het saneren van alle grote uitstoters in de landbouw en industrie totdat het stikstofdoel in 2030 is bereikt, kan zorgen voor ‘economische ontwrichting’ in die sectoren. Dat staat in een onderzoek van Wageningen University & Research in opdracht van het ministerie van Landbouw. Het saneren van de zogenoemde ‘piekbelasters’ kost de overheid eenmalig bijna 11 miljard euro.

Het ministerie wilde weten wat de sociaal-economische en ecologische impact is van verschillende mogelijkheden om het stikstofdoel te halen. De hoeveelheid natuur waar stikstof schade veroorzaakt, moet gehalveerd zijn ten opzichte van 2019. Dit doel moet Nederland halen in 2030, heeft de rechter in januari bekrachtigd in de zaak die Greenpeace aanspande.

Ruim 16.000 boeren en 171 industriële bedrijven zullen de impact van dit beleid merken, zien de onderzoekers. In de industrie gaat het om meer dan 55.000 werknemers.

De Wageningse onderzoekers hebben vijf scenario’s doorgerekend. Als de overheid kiest voor algemeen beleid waarbij landbouw, verkeer en industrie 55 procent minder stikstof mogen uitstoten, wordt het doel ook behaald. Alle bedrijven krijgen dan met de nieuwe regels te maken en de impact voor burgers is klein. De kosten voor de overheid zouden eenmalig 4,3 miljard euro zijn.

De andere opties zijn mengvormen, met deels landelijk beleid en deels plannen die zijn gericht op bepaalde gebieden. Een van de scenario’s die de onderzoekers bekeken, houdt bijvoorbeeld in dat de stikstofuitstoot landelijk met 40 procent daalt en in de Gelderse Vallei met 85 procent. In die regio is de impact dan ook groot. Bijna 8000 boerenbedrijven worden daardoor geraakt.

Landbouwminister Femke Wiersma is in hoger beroep gegaan tegen de Greenpeace-uitspraak. De milieuorganisatie wijst erop dat de kern van het Wageningse rapport is dat het vonnis wel degelijk haalbaar is en de economie en samenleving juist veel kan opleveren. “Dan moet je wel aan de juiste knoppen draaien, in tegenstelling tot de manier waarop LVVN (het ministerie, red.) de aanpak heel strategisch had voorgekauwd. Bovendien is ‘niets doen’ evengoed ingrijpend”, zegt Hilde Anna de Vries van Greenpeace.

Bron: ANP